در مورد جواز نگهداری گربه کسی تردید نکرده است، بلکه امامان معصوم (علیهم السلام) در روایاتشان ما را به این امر تشویق نموده اند.
یکی از امامان (علیه السلام) می فرمایند: "منزل نباید خالی از سه چیز باشد که آنها موجب آبادانی منزل هستند. گربه، کبوتر و خروس". [1]
معاویة بن عمار از امام صادق (علیه السلام) نقل می کند که آن حضرت (علیه السلام) در مورد گربه فرمود: "آن از اهل خانه تان محسوب می شود و از نیم خورده اش می شود وضو گرفت.[2]
آیا خرید و فروش گربه جایز است یا خیر؟
با توجه به روایاتی که در زمینه خرید و فروش حیوانات به ویژه گربه وجود دارد بی تردید خرید و فروش و کسب درآمد از این راه اشکالی ندارد.
در این زمینه محمد بن مسلم از امام صادق (علیه السلام) نقل می کند که آن حضرت فرمود: "به دست آوردن درآمد با فروش گربه اشکال ندارد". [3]
بر اساس این روایات فقها نیز فتوا به حلیت آن داده اند. از جمله آیت الله بهجت در کتاب جامع المسائل می فرماید: جمیع سباع و حشرات و مُسوخ از گربه و غیر آن و حشرات و طیور و اقسام آنها، جواز تکسّب به آنها دائر مدار منفعت محلّله مقصوده است، و خصوص «گربه» جواز تکسّب به آن منصوص و مسلّم است. [4]
حکم موی گربه
در میان حیوانات تنها سگ و خوکی که در خشکی زندگی می‌کنند، نجس هستند.[5] از این رو، گربۀ زنده و موی آن، پاک است، بله فضولات[6] آن، نجس است و این اختصاصی به گربه ندارد، بلکه فضولات هر حیوانی که حرام گوشت است و خون جهنده داشته باشد، نجس است[7] و گربه هم یکی از آن حیوانات است. البته گربه ای که مرده، چون از مردار محسوب می‌شود اجزایی از آن که دارای روح است، نجس است و موی گربه هم چون دارای روح نیست، نجس نیست.[8]
اما نسبت به نماز، باید گفت که لباس نمازگزار نباید از اجزای حیوان حرام گوشت باشد. بدیهی است که گربه از حیوانات حرام گوشت بوده و اکثر مراجع تقلید فرموده‌اند: حتی اگر مویى از آن حیوان همراه نمازگزار باشد نماز او باطل است.[9]
البته آیت الله سیستانى در این باره می‌گویند: هر چند موی حیوان حرام گوشت نباید در بدن و لباس نمازگزار باشد، ولی وجود یک موى حیوان، برای نمازش ضرر ندارد.[10]
حکم رطوبت حیوان حرام گوشت مانند گربه
همۀ مراجع تقلید فرموده‌اند:
اگر آب دهان یا بینى یا رطوبت دیگرى از حیوان حرام گوشت؛ مانند گربه بر بدن یا لباس نمازگزار باشد، چنانچه تر باشد نماز باطل و اگر خشک شده و عین آن برطرف شده باشد، نماز صحیح است.[11]
در هر حال این احکام مزبور از فتاوای مشهور شیعه است که برگرفته از روایات معصومین(علیهم السلام) می‌باشد.
الف. امام صادق (علیه السلام) از پیامبر اکرم (صلی الله وعلیه وآله وسلم) نقل می‌کند که حضرت فرمودند: «هر حیوانى که حرام گوشت است، نماز خواندن همراه با پشم، مو، پوست، بول، سرگین، شیر، و یا هر جرم دیگرى که از بدن آن حیوان باشد، فاسد و باطل خواهد بود. خداوند نماز او را نمی پذیرد، مگر این که با جامه دیگرى نماز بخواند که از حیوان حلال گوشت برآمده باشد».[12]
البته هر چند برخی از این روایات دارای سندی ضعیف هستند، ولی فتوای مشهور شیعه، این ضعف سند را جبران می‌نماید.
اما از نظر بهداشتی و پزشکی، گاهی گفته می‌شود که گربه یا موی گربه باعث عقیمی یا نازایی خانم ها یا دختران می‌شود. این مطلبی است که از تخصص ما خارج است و ما آن را به نظر پزشکان واگذار می‌کنیم.
آیا خوردن نیم خورده گربه مستحب است؟
آنچه از روایات به دست می‌آید، این است که:
1. دور ریختن غذای نیم‌خورده گربه مکروه است.
2. آب نیم‌خورده گربه پاک است و می‌توان با آن وضو گرفت یا غسل کرد.
3. خوردن نیم‌خورده حیوانات حرام گوشت مکروه است، ولی در مورد گربه، برخی فقها معتقدند که چنین کراهتی وجود ندارد.[13]
اما درباره این‌که خوردن این نیم‌خورده مستحب باشد و یا آن‌که باعث افزایش هوش شود، چیزی در احادیث نیامده است؛ و مکروه نبودن، دلیل بر استحباب نیست.
برای نمونه؛ در روایتی می‌خوانیم:
امام صادق(علیه السلام) فرمود: «گربه [پاک است و تنها] درّندگی دارد، و نیم‌خورده او اشکالی ندارد و من از خداوند شرم می‌کنم که غذایی را تنها به این دلیل که گربه بخشی از آن خورده است، دور بریزم».[14]
در منابع و کتاب‌های فقهی، خوردن نیم خورده حیوانات حرام گوشت، مکروه است، مگر نیم‌خورده گربه که درباره آن اختلاف‌نظر وجود دارد؛ برخی آن‌را مکروه دانسته[15] و برخی نیم‌خورده گربه را از این کراهت استثناء کرده‌اند،[16] اما همان‌طور که گفته شد مطلبی دال بر استحباب نیم‌خورده گربه در روایات یافت نشده است.
[1] محدث نورى، مستدرکالوسائل، ج 8، ص 284، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، قم، 1408 هجرى قمرى.
[2] شیخ طوسى، تهذیبالأحکام، ج 1، ص 226، حدیث 35.
[3] شیخ طوسى، تهذیبالأحکام، ج 6، ص 356، دار الکتب الإسلامیه، تهران، 1365 هجرى شمسى.
[4] بهجت، محمد تقی، جامع المسائل، ج 2، ص 391.
[5] . امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج1، مسأله 105، ص 75، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق.
[6] . ادرار و مدفوع.
[7] . توضیح المسائل (محشّی)، ج 1، مسأله 84، ص 68.
[8] . همان ، مسأله 88 و 89، ص 70.
[9] . همان ، مسأله 824، ص 460.
[10] . همان، مسأله 824، ص 460.
[11] . همان، مسأله 825 ، ص 460.
[12]. کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، الکافی، ج3، ص 397، بَابُ اللِّبَاسِ الَّذِی تُکْرَهُ الصَّلَاةُ فِیهِ، ح 1، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407 ق.
[13]. نک: شیخ حرّ عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج 1، ص 227 - 228، «بابُ طَهارَةِ سُؤْرِ السِّنّورِ وَ عَدَمِ کَراهَتِه»، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ اول، 1409ق.
[14]. کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، الکافی، ج 3، ص 9، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق؛ طوسى، محمد بن الحسن، تهذیب الأحکام، ج 1، ص 227، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، 1407ق؛ وسائل الشیعة، ج 1، ص 227.
[15]. نک: طباطبایى یزدى، سید محمد کاظم، العروة الوثقى(محشّى)، ج 1، ص 116، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ اول، 1419ق.
[16]. نک: امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 1، ص 53، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، 1424ق؛ وسائل الشیعة، ج 1، ص 227؛ مجلسى، محمد تقى، لوامع صاحبقرانى، ج 1، ص 223، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، 1414ق؛ نراقى، احمد بن محمد مهدى، مستند الشیعة فی أحکام الشریعة، ج 1، ص 114، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ: اول، 1415ق.
