در وضو و غسل نباید چیزی مانع رسیدن آب به اعضا و پوست بدن گردد. لذا اگر سرمه صرفاً در داخل چشم کشیده شود، به صحّت وضو و غسل ضرر نمی رساند، اما اگر به اطراف چشم یا در محل ابرو کشیده شود، باید دید که آیا دارای جِرم و مانع برای رسیدن آب به اعضای وضو یا غسل، است یا خیر؟
حال با توجه به این که این مسئله از مسائل اختلافی بین فقهاء نمی باشد، نظر شما را به استفتایی در همین باره از محضر آیت الله بهجت جلب می نماییم:
«اگر سرمه، چرب باشد به گونه‌اى که عرفاً مانع حساب شود و خارج از چشم کشیده شده باشد نه داخل آن و نیز یقین داشته باشد که قبل از غسل وجود داشته، باید غسل را اعاده نماید».[1]
اما درباره قسمت دوم پرسش باید گفت؛ از سنت‌هایی که پیامبر(صلی الله وعلیه وآله وسلم) به آن سفارش نموده و خود نیز به آن عمل می‌کرده است، سرمه کشیدن بوده که برای آن، آداب و دستوراتی در روایات آمده است:
1. روش پیامبر گرامی اسلام(صلی الله وعلیه وآله وسلم) این بود که در چشم راست سه میل و در چشم چپ دو میل سرمه می‌کشید و می‌فرمود: «شخص در سه بار سرمه کشیدن و زمان آن مختار است و کم و زیاد آن مانعی ندارد»، پیامبر سرمه‌دانى داشت که در شب از آن سرمه می‌کشید و سرمه او اثمد[1] بود.[2]
2. امام صادق(علیه السلام) فرمود: «پیامبر وقت رفتن به بستر سرمه می‌کشید».[3]
3. امام باقر(علیه السلام) می‌فرماید: «سرمه کشیدن با إثمد مژگان را می‌رویاند، و سبب قوّت بینایى می‌گردد و به شب‌زنده‌دارى کمک می‌کند».[4]
در پایان تذکر این نکته ضروری است که مقتضیات زمان و مکان را هم در این امور نباید از نظر دور داشت و انگشت‌نما و مشهور شدن مورد تأیید اسلام نیست.
[1]. نوعی سنگ که از آن سرمه درست می‌کنند؛ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 3، ص 105، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414ق.
[2]. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، ص 34، شریف رضی، قم، چاپ چهارم، 1412ق.
[3]. همان 46.
[4]. همان، 46.
